Wari
Wari
is één der vele varianten van de groep der z.g.
mancala-spellen. Duizenden jaren lang werd het beoefend in Egypte,
waar speelborden, uitgehakt in steen in de pyramide van Cheops
en in de tempels van Luxor en Karnak gevonden zijn. Het spel verspreidde
zich naar Azië en Afrika, waar de Arabieren enige variaties
aan het spel toevoegden.
Wari kwam naar Europa via reizigers, die in de cafés van
het negentiende-eeuwse Caïro de koffie moesten betalen als
ze met dit spel verloren.
Afrikaanse slaven brachten de mancala-spellen naar Suriname en
West Indië, waar het spel nog onveranderd voortleeft.
Ook in bepaalde gebieden van Afrika spelen de kinderen nu nog
het eeuwenoude Wari; als bord gebruiken ze kuiltjes in de grond.
Ofschoon dit spel in Afrika als een echt 'mannenspel' beschouwd
wordt, zijn ook sommige vrouwen er zeer bedreven in. Een man zal
echter zelden een goede speelster uitdagen, want als hij verliest,
zullen zijn mannelijke dorpsgenoten hem hun hoon niet sparen.
Wari wordt niet om geld gespeeld, maar voor het plezier en om
prestige, en soms heeft het ook een godsdienstige betekenis. In
Suriname bijvoorbeeld komt het voor dat er de dag voor de begrafenis
Awari (een variatie van Wari) wordt gespeeld. Zo hoopt men de
ziel van de dode te vermaken. De speelborden worden echter bij
zonsondergang opgeborgen, omdat men gelooft dat 's nachts de geesten
uit de onderwereld met de spelers gaan meedoen en hun zielen zullen
kapen.