Toen
mijn vader jaren geleden terugkwam van een reis uit Afrika
had hij buiten heel veel verhalen ook een aantal spannende
voorwerpen meegenomen. Zo was er een masker, dat vroeger
gedragen werd door een medicijnman om boze geesten te verjagen
een blaaspijp, met echte pijlen een afgodsbeeldje, met een
heel eng hoofd en een plankje met allerlei glimmende steentjes.
Dat plankje was voor mij, zei mijn vader. Maar wat moest
ik ermee? In de plank zaten allemaal kuiltjes en in die
kuiltjes lagen de steentjes. Nog steeds geobsedeerd door
alle andere dingen die hij had meegenomen liet ik het plankje
links liggen, totdat mijn vader vertelde wat het was. "In
Afrika", vertelde hij, "spelen heel veel kinderen
en ook ouders dit Mancala-spel. De meeste spelen het met
een bord, net zoals jij nu hebt, en anderen maken gewoon
een aantal kuiltjes in de grond en spelen met stokjes en
steentjes. Het schijnt zelfs zo te zijn dat in sommige stammen
de mannen dit spel spelen om te bewijzen wie de sterkste
is, om zo meer aanzien binnen de groep te krijgen".
Een Afrikaans spel! Ik had een echt Afrikaans spel gekregen.
Maanden lang heb ik dit spel met vriendjes gespeeld en hebben
we er een hoop lol aan beleefd. Het Mancala-spel bleef een
zeer strategisch spelletje dat met zijn simpele regels toch
best moeilijk kon zijn. Nu, 20 jaar later was ik mijn trouwe
plankje allang weer vergeten, totdat ik in een speelgoedwinkel
een uiterst vrolijke versie van mijn spel tegenkwam onder
de naam KID-CALA.
KID-CALA ziet er zo vrolijk uit omdat de steentjes zijn
vervangen door stukjes fruit. Het spel wordt gespeeld op
een houten bord met bakjes. Iedere speler beschikt over
6 bakjes op een rij, met elk vier stukjes fruit. Ook beschikt
elke speler over een Mancala. Bij KID-CALA is het de bedoeling
om zoveel mogelijk fruit in je Mancala te krijgen. De Mancala's
zijn de grote bakjes aan het eind van het speelbord. KID-CALA
werkt als volgt: Als je aan de beurt bent pak je al het
fruit uit één bakje. Vervolgens laat je het
fruit één voor één vallen in
de opvolgende bakjes (tegen de klok in). Valt je laatste
stukje fruit in je Mancala, dan mag je nog een keer. Valt
je laatste stukje fruit in één van jouw lege
bakjes dan pak je zowel dát stukje fruit als al het
fruit in het bakje er tegenover en stopt dit in jouw Mancala.
Je pakt dan dus fruit van je tegenstander af. Zodra één
speler geen fruit meer in zijn bakjes heeft liggen, is het
spel afgelopen. De tegenspeler pakt dan het fruit dat nog
in zijn bakjes ligt op en stopt dit in zijn Mancala. De
speler met het meeste fruit in zijn Mancala wint.
Makkelijk? Vergeet het maar! Ondanks dat de naam KID-CALA
doet vermoeden dat het hier om en een kinderspelletje gaat
kan je dit spel heel goed als volwassene spelen. Er zit
heel wat meer strategie in dan je op het eerste gezicht
vermoedt. Begrijp me niet verkeerd, het spel is zeker geschikt
voor kinderen maar wanneer twee volwassenen dit spel gaan
spelen kan de strijd behoorlijk oplopen. University Games
heeft er overigens alles aan gedaan om dit spel toegankelijk
te maken voor zowel de kleine spellertjes (6 jaar) als de
wat grotere spelers. KID-CALA beschikt namelijk over drie
spelvarianten. Een beginnerversie, voor de kleinere spelertjes.
De klassieke regels en een gevorderde variant. Een leuk
detail is dat in de gevorderde variant het fruit ook een
daadwerkelijke functie krijgt. In Banan-Cala, zoals deze
variant heet, is het namelijk de bedoeling om zoveel mogelijk
fruit te verzamelen, behalve bananen (deze leveren namelijk
strafpunten op!). Overigens zijn de klassieke regels niet
de regels die ik van vroeger kende. De regels die in de
handleiding als klassiek worden beschreven zijn dan ook
een variant op de originele Mancala regels. Door deze aanpassing
is KID-CALA een stuk sneller en toegankelijker geworden
dan het origineel zonder dat het aan strategie en spelplezier
heeft ingeboet.
KID-CALA is zo'n spelletje dat je even lekker in 10 minuten
kan spelen. Je bent dan ook snel geneigd om het nog een
keer te spelen en voor je het weet ben je een uur verder.
Het spel is mooi uitgevoerd en voorzien van vrolijke kleuren.
Het feit dat het spelbord van hout is geeft het geheel een
robuust uiterlijk. Bij het spel wordt een beknopte maar
duidelijke handleiding gegeven. Een klein minpuntje zit
in de niet al te stevige verpakking waardoor je er verstandig
aandoet om de stukjes fruit in een zakje te bewaren.
Met recht is KID-CALA in 2000 genomineerd voor de titel
speelgoed van het jaar. Het is een klassieker die ieder
kind een keer gespeeld moet hebben. Door de varianten is
het spel ook voor de kleine spelertjes goed te spelen. Als
je overigens meer wilt weten over de geschiedenis en de
Mancala regels van dit spel moet je eens kijken in onze
rubriek "uit
de oude doos".
R.T.
